Wampiry, upiory i strzygi, czyli historia naszych lęków

autor zdjęcia: PESELL/WIKIPEDIA

źródło: Rzeczpospolita

W mitologii Majów i Azteków przewodnikiem po świecie zmarłych był bóg Xolotl

autor zdjęcia: VAN PAUP-HENRI-CORENTIN/WIKIMEDIA

źródło: Rzeczpospolita

Jak pozbyć się wampira – litografia R. de Moraine’a z książki „Les Tribunaux Secrets”

autor zdjęcia: John Innes/WIKIMEDIA

źródło: Rzeczpospolita

„Święty Patryk pokonuje Crom Cruacha i dwunastu mniejszych idoli”, ilustracja Johna Innesa z książki „Wurra-Wurra: A Legend of Saint Patrick at Tara”

autor zdjęcia: wikimedia

źródło: Rzeczpospolita

Składanie ofiar z ludzi – ilustracja z XVI-wiecznego „Codex Magliabechiano”

To nie Hollywood wymyśliło wampiry, strzygi i upiory. Są one tak stare jak cała cywilizacja. Współczesne horrory przy gusłach naszych przodków zdają się być jedynie przyjemną i prostą rozrywką.

Wbrew różnym mitom powielanym w Polsce Halloween nie jest żadnym amerykańskim świętem. W krajach wywodzących się z kręgów kultury celtyckiej jest to po prostu dzień zabaw i przebierańców, stworzony pod gusta dzieci i nastolatków, chociaż oparty na bardzo starej tradycji.

Przyjęło się uważać, że kultura anglosaska zaadaptowała na Halloween stare celtyckie święto Samhain, które wyznaczało w kalendarzu celtyckim koniec ciepłej połowy roku i początek zimnej. Było więc symbolicznym pogrzebem płodności oraz radości okresu letniego i wkroczeniem w chłód zimy. Stąd też w swojej symbolice nawiązywało do zaświatów, gdzie odejść musiało wszelkie życie otaczającej Celtów przyrody.

W noc wigilii Samhain siedziby ludzkie miały nawiedzać duchy osób zmarłych, które odeszły w tym samym roku. Był to wieczór ich ostatniego spotkania z tym światem. Celtowie gasili jednak ogniska i wszelkie źródła światła, aby zmarli nie rozmyślili się i nie zostali w ich domostwach. Stąd też wigilia Samhain była niezwykle ponura. Zimną nocą całe rodziny ścieśnione w ciemnych pomieszczeniach swoich chat nasłuchiwały skrzypienia drzew, szurania przy drzwiach i odgłosów lasu. Wierzyli oni, że to duchy ludzi dobrych wraz ze złymi upiorami krążą wokół ich siedzib, aby porwać...